Planirana izgradnja veštačkog jezera kod Bogovine: Srbija korak ka "svom moru"
Plan izgradnje brane akumulacije kod Bogovine, koja bi stvorila veštačko jezero površine čak 360 kvadratnih kilometara, ponovno je postao aktuelan nakon 18 godina. Ova inicijativa bi Srbiji donela svojevrsno "more", omogućavajući akumulaciju vode sa sliva vodosistema Bogovina. Trenutno najveće veštačko jezero u zemlji je Đerdapsko, sa površinom od 253 kvadratna kilometra, što je gotovo 100 kvadratnih kilometara manje od planirane akumulacije kod Bogovine.
Projektna dokumentacija predviđa zapreminu akumulacije od 44 miliona kubnih metara, uz izgradnju betonske brane visine čak 269 metara. Ovaj ambiciozni projekat bi rešavao akutne nestašice vode, sa prioritetom na rešavanju problema vodosnabdevanja grada Bora i potreba privrede za vodom.
Ovaj plan je deo Nacrta Prostornog plana Republike Srbije do 2035. godine, gde je akumulacija Bogovina na Crnom Timoku planirana kao akumulacija prvog nivoa značaja. Planirana namena ove akumulacije obuhvata snabdevanje vodom stanovništva i industrije, zaštitu od poplava, oplemenjivanje malih voda, ribarstvo, održivi turizam i energetiku.
Područje plana obuhvata ceo katastarske opštine na području opštine Boljevac, prostirući se na oko 471 kvadratnih kilometara. Granice ovog prostornog plana obuhvataju katastarske opštine Bogovina, Valakonje, Ilino, Jablanica, Krivi Vir, Lukovo, Mali Izvor i Mirovo. Pored pozitivnih aspekata ovog projekta, naglašava se i potreba za preseljenjem stanovništva sa dela područja koje će biti obuhvaćeno akumulacijom, posebno sela Mali Izvor.
Predsednik opštine Boljevac, Nebojša Marjanović, ističe da je ovaj projekat šansa za razvoj ovog dela Srbije. Očekuje se stvaranje uslova za navodnjavanje, izgradnju hidrocentrale i fabrike vode, te podršku razvoju turizma i privrede. Planirano "srpsko more" koristiće izvorišta reka kao što su Crna reka, Radovanska reka, izvorište Lozice kod manastira Lozica i reka Mirovštica. Ove reke su bogate pastrmkom, stvarajući potencijal za razvoj ribolovnog turizma.
Ova inicijativa, iako sa pozitivnim razvojnim potencijalom, takođe podstiče diskusiju o zaštiti životne sredine, potrebama lokalnog stanovništva i dugoročnim uticajem na ekosistem. Konačna implementacija projekta će zahtevati pažljivo planiranje i sprovođenje, uz balansiranje ekoloških, ekonomskih i društvenih faktora.
